Lekcje i zadanie z 31 października

 
Język Polski
Temat: Zaglądając do mieszczańskiego domu- "Moralność pani Dulskiej".
Przysłówek - nieodmienna część mowy.
Polskie tradycje związane z 1 i 2 listopada.

https://www.youtube.com/watch?v=B86ROtCkXmM
https://www.youtube.com/watch?v=85x221jrdCY

Moralność pani Dulskiej
Gabriela Zapolska
O utworze
Akcja utworu rozgrywa się na początku XX w. w mieszkaniu Dulskich we Lwowie (istnieje również wersja krakowska tej sztuki). Głównym problemem utworu jest kryzys moralności mieszczańskiej. Zapolska pokazała rodzinę mieszczańską, która tylko na pozór żyje godnie i uczciwie. Autorka przedstawiła obłudę, egoizm, prymitywizm myślowy, skąpstwo i brak szacunku do innych. Główna bohaterka – Aniela Dulska, jest osobą dwulicową, fałszywą, nie potrafi okazać życzliwości, gardzi ludźmi biednymi z niższych warstw społecznych i wrażliwymi. Pani Dulska toleruje, np. uwiedzenie służącej przez syna dbając jedynie o to, by fakty nie zostały ujawnione. Trafność charakterystyki sprawiła, że w języku potocznym powstał termin dulszczyzna jako synonim zakłamania i obłudy. Sztuka Zapolskiej jest tragifarsą, czyli połączeniem elementów komedii z elementami tragedii.
Główni bohaterowie
Aniela Dulska – tytułowa pani Dulska, Felicjan Dulski – mąż Dulskiej, Zbyszko – syn Dulskich romansujący z Hanką, Hesia i Mela – córki Anieli i Felicjana, Hanka – służąca w domu Dulskich, Juliasiewiczowa – radczyni, krewna Dulskiej, Tadrachowa – matka chrzestna Hanki.
Myśl przewodnia
Krytyka zakłamania i obłudy mieszczan, tzw. obywateli
Wybrane cytaty
• Moja pani! Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział. Rozwłóczyć je po świecie, to ani moralne, ani uczciwe. Ja zawsze tak żyłam, ażeby nikt nie mógł powiedzieć, iż byłam powodem skandalu.
• Wyszła ze szpitala. Skandal! Przecież po czymś podobnym trzymać ją w kamienicy nie mogę.(…) Jak ją wynosili, to była prawie naga.
• Już ja wiem ,co mówię. Miodem się muchy bierze, nie octem.

Lekcje i zadanie z 24 października

 
GEOGRAFIA
TEMAT: Położenie Polski w Europie.
Polska położona jest między 54 a 49°N i między 14 a 24°E. Rozciągłość południkowa wynosi zatem 5°, tj. 649 km, co powoduje różnice w długości trwania dnia między krańcami północnymi a południowymi Polski. Latem dzień jest dłuższy na wybrzeżu o blisko godzinę, zimą odwrotnie. Rozciągłość równoleżnikowa wynosi 10°, tj.689 km, czego konsekwencją jest 40-minutowa różnica czasu słonecznego między zachodnimi a wschodnimi krańcami państwa. Jednak ze względów ekonomicznych, podobnie jak w innych krajach, na całym terenie kraju obowiązuje czas strefowy - środkowoeuropejski (przypisany południkowi 15°). Jest on powiększony o 1 godzinę w stosunku do południka 0°. W okresie letnim jest stosowany czas powiększony dodatkowo w stosunku do zimowego o 1 godzinę. Rozciągłość południkowa powoduje różnice wysokości Słońca nad horyzontem i długości dnia, a zatem i różnice w ilości energii słonecznej docierającej do powierzchni Ziemi w poszczególnych porach roku.
Powierzchnia Polski wynosi 322,6 tyś. km2, z czego 8,7 tyś. km2 to część morskich wód wewnętrznych, natomiast 303 km2 to zalew Wiślany, a 466 km2 zalew Szczeciński. Obszar lądowy łącznie z wodami śródlądowymi liczy 312,7 tyś. km2.
Łączna długość granic Polski wynosi 2 888 km, z czego na morskie przypada 528 km.
Obecnie Polska sąsiaduje z siedmioma krajami:
1) Niemcami, których stolicą jest Berlin-długość granicy wynosi 467 km (stanowi to 13%)
2) Czechami, których stolicą jest Praga- długość granicy wynosi 790 km (stanowi to 22,2 %)
3) Słowacją, której stolicą jest Bratysława- długość granicy wynosi 539 km (stanowi to 15%)
4) Ukrainą, której stolicą jest Lwów- długość granicy wynosi 529 km (stanowi to 14,8 %)
5) Białorusią, której stolicą jest Mińsk- długość granicy wynosi 416 km (stanowi to 11,6%)
6) Litwa, której stolicą jest Wilno- długość granicy wynosi 103 km (stanowi to 2,9%)
7) Rosją, której stolicą jest Moskwa- długość granicy wynosi 210 km (stanowi to 5,9%)
Część granic lądowych o długości 1 285 km (36%) biegnie po ciekach wodnych, a 34% granic ciągnie się wzdłuż grzbietów gór, co oznacza, że większość granic Polski to granice naturalne.
Granica to inaczej linia umowna lub też strefa, która dzieli dwa odrębne pod wieloma względami obszary.
Liczba ludności Polski wynosi ponad 38 milionów.
Obszar Polski wyznaczają następujące współrzędne geograficzne:
- kraniec północny, Przylądek Rozewie 54*50 szerokości geograficznej północnej
- kraniec wschodni, kolano Bugu leżące na wschód od Strzyżowa 24*08 szerokości geograficznej wschodniej
- kraniec południowy, szczyt Opołonek w Bieszczadach 49*00 szerokości geograficznej północnej
- kraniec zachodni, kolano Odry leżące na zachód od Cedyni 14*07 szerokości geograficznej wschodniej.

Położenie Polski w Europie Środkowej na Niżu Środkowoeuropejskim ma konsekwencje zarówno przyrodnicze (klimat, krajobraz), jak i gospodarcze oraz geopolityczne, wpływając na rozwój rolnictwa, dostęp do morza, tranzytowość szlaków handlowych i związane z tym zarówno korzyści, jak i historyczne zagrożenia.
Konsekwencje przyrodnicze:
• Klimat: Polska znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego, na styku klimatu morskiego (zachód) i kontynentalnego (wschód).
• Krajobraz: Przeważają niziny (ok. 91%), co sprzyja rolnictwu.
• Długość dnia: Latem dzień jest dłuższy na północy kraju, a zimą na południu, co jest efektem położenia w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych.
Konsekwencje gospodarcze:
• Dostęp do morza: Morze Bałtyckie umożliwia rozwój handlu morskiego, rybołówstwa i przemysłu stoczniowego.
• Położenie tranzytowe: Polska leży na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych między wschodem i zachodem oraz północą i południem Europy, co generuje korzyści ekonomiczne, np. z tytułu cła.
Konsekwencje geopolityczne i historyczne:
• Położenie tranzytowe: Choć stwarza szanse rozwoju gospodarczego, historycznie bywało też źródłem zagrożeń związanych z najazdami i przemieszczaniem się obcych wojsk.
• Europa Środkowa: Polska znajduje się w regionie będącym często przedmiotem rywalizacji wielkich mocarstw, co miało wpływ na jej historię i współczesne bezpieczeństwo.
Inne czynniki:
• Sąsiedztwo: Granice z wieloma krajami (Niemcy, Czechy, Słowacja, Rosja, Litwa, Białoruś, Ukraina) kształtują stosunki międzynarodowe i gospodarcze.
• Ukształtowanie: Obszar Polski ma zwarty kształt, co ułatwia integrację wewnętrzną.

JĘZYK POLSKI
TEMAT: ODMIANA CZASOWNIKA- ĆWICZENIA

lekcje i zadanie z 17 października

 
Język polski
Temat: JAN PAWEŁ II, JEGO ŻYCIE I DROGA DO ŚWIĘTOŚCI.

Jan Paweł II – Droga do świętości. Znaczenie jego papiestwa dla Polski i całego świata

1. Wczesne życie
Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach. W młodości interesował się teatrem, literaturą i sportem. W młodym wieku stracił rodziców i brata. W czasie II wojny światowej studiował w konspiracji i pracował fizycznie, jednocześnie przygotowując się do kapłaństwa.

2. Droga kapłańska i biskupia
Święcenia kapłańskie przyjął w 1946 roku. Studiował w Rzymie, następnie pracował naukowo i duszpastersko w Krakowie. W 1958 roku został mianowany biskupem pomocniczym Krakowa, a w 1964 – arcybiskupem metropolitą. Aktywnie uczestniczył w obradach Soboru Watykańskiego II.

3. Wybór na papieża
16 października 1978 roku kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przyjął imię Jan Paweł II. Jego zawołaniem było „Nie lękajcie się!”. Był pierwszym papieżem spoza Włoch od ponad 450 lat.

4. Najważniejsze wydarzenia pontyfikatu
Jan Paweł II odbył 104 pielgrzymki zagraniczne, odwiedzając 129 krajów. Odegrał ogromną rolę w upadku komunizmu w Europie Wschodniej. W 1981 roku przeżył zamach na swoje życie, a następnie przebaczył zamachowcy. Był orędownikiem pokoju, dialogu między religiami i obrońcą życia ludzkiego. Wprowadził Światowe Dni Młodzieży.

5. Znaczenie dla Polski
Pontyfikat Jana Pawła II miał szczególne znaczenie dla Polski. Jego pielgrzymki do ojczyzny umacniały naród w czasach komunizmu, inspirowały do walki o wolność i godność człowieka. Był dla Polaków duchowym przywódcą i autorytetem moralnym.

6. Znaczenie dla świata
Na arenie międzynarodowej Jan Paweł II był głosem sumienia świata. Wzywał do pokoju, dialogu i poszanowania każdego człowieka. Bronił wartości rodziny i życia, był papieżem pokoju i nadziei.

7. Droga do świętości
Papież zmarł 2 kwietnia 2005 roku w Watykanie. W 2011 roku został beatyfikowany przez papieża Benedykta XVI, a w 2014 roku kanonizowany przez papieża Franciszka. Dziś jest czczony jako święty Jan Paweł II – patron rodziny, młodzieży, pokoju i wolności.

8. Dziedzictwo
Dziedzictwo Jana Pawła II to nie tylko jego encykliki i przemówienia, ale także świadectwo życia, wiary i miłości do człowieka. Wciąż inspiruje ludzi na całym świecie do odwagi, dobra i przebaczenia.

HISTORIA
Temat: Konstytucja 3 maja- geneza, reformy, znaczenie.
Rozbiory na ziemiach polskich i powstania zbrojne w okresie rozbiorów.

Zadanie
Opracować referaty na dwa podane tematy z historii i przygotować się do wystąpienia ustnego przed klasą.

Lekcje i zadanie z 10 pażdziernika

 
Historia
Temat: Panowanie Władysława Jagiełły. Bitwa pod Grunwaldem.
WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO – JEGO RZĄDY
1. Pochodzenie i droga do tronu
• Władysław Jagiełło pochodził z dynastii Jagiellonów, był wielkim księciem litewskim.
• W 1385 r. zawarł z Polską unię w Krewie – zobowiązał się:
o przyjąć chrzest (1386 r.),
o poślubić królową Jadwigę Andegaweńską,
o zjednoczyć Litwę z Polską.
• Po chrzcie przyjął imię Władysław i został królem Polski (1386–1434).
2. Unia polsko-litewska
• Dzięki unii Polska i Litwa połączyły siły przeciwko wspólnemu wrogowi – Zakonowi Krzyżackiemu.
• Litwa została wprowadzona do kręgu kultury chrześcijańskiej i europejskiej.
• Polska zyskała silnego sojusznika na wschodzie.
3. Polityka wewnętrzna
• Jagiełło dążył do utrzymania pokoju i rozwoju gospodarczego kraju.
• W jego czasach wzrosła rola szlachty – w 1430 r. potwierdził przywileje szlacheckie („neminem captivabimus nisi iure victum” – nikt nie może być uwięziony bez wyroku sądu).
• Rozwinęło się szkolnictwo, handel, miasta.

BITWA POD GRUNWALDEM (15 lipca 1410)
1. Przyczyny wojny z Krzyżakami
• Krzyżacy oskarżali Polskę i Litwę o pogaństwo i fałszywe nawrócenie.
• Konflikt o ziemię Dobrzyńską i Żmudź.
• Chęć odzyskania Pomorza Gdańskiego przez Polskę.
2. Przebieg bitwy
• Miejsce: Grunwald, na terenie dzisiejszej Polski.
• Siły polsko-litewskie: ok. 50 tys. żołnierzy.
• Siły krzyżackie: ok. 30 tys. żołnierzy.
• Dowódcy:
o Władysław Jagiełło – główny wódz wojsk polsko-litewskich,
o Ulrich von Jungingen – wielki mistrz zakonu krzyżackiego.
• Bitwa trwała wiele godzin.
• Wojska polsko-litewskie odniosły wielkie zwycięstwo – zginął wielki mistrz, a armia zakonu została rozbita.
3. Skutki bitwy
• Zakon Krzyżacki poniósł ogromne straty, jego potęga zaczęła słabnąć.
• Polska i Litwa zyskały prestiż w Europie.
• W 1411 r. podpisano pokój toruński – Polska odzyskała ziemię dobrzyńską, a Litwa Żmudź (czasowo).
• Bitwa pod Grunwaldem stała się symbolem polskiego zwycięstwa i jedności narodów.

Znaczenie rządów Jagiełły
• Umocnienie pozycji Polski w Europie.
• Początek dynastii Jagiellonów, panującej przez ponad 180 lat.
• Zbliżenie narodów: Polaków i Litwinów.
• Wzrost znaczenia szlachty i parlamentaryzmu.

JĘZYK POLSKI
TEMAT: ŻYCIE CHŁOPÓW W XIX WIECZNEJ WSI- "CHŁOPI" WŁADYSŁAWA REYMONTA.

ZADANIE DOMOWE
Rozważ problem: „Czy Jagna zasłużyła na potępienie mieszkańców Lipiec?” – napisz wypowiedź argumentacyjną.

Lekcje i zadanie z 3 października

 
Język polski
TEMAT: PROBLEMATYKA I BOHATEROWIE UTWORU "LALKA" BOLESŁAWA PRUSA.
CZASOWNIK- PRZYPOMNIENIE PODSTAWOWYCH WIADOMOŚCI.

https://www.youtube.com/playlist?list=PLrSrOSjwbRz9yfqDAeacwUhXC6zONdLGd
https://www.youtube.com/watch?v=joRdcSfdF4w
Interpretacja tytułu powieści "Lalka" Bolesława Prusa
1. Tytuł odnosi się do procesu sądowego o kradzież porcelanowej lalki. Wytoczyła go baronowa Krzeszowska przeciwko pani Stawskiej. Inspiracją dla autora do wprowadzenia tego epizodu do powieści był prawdziwy proces, który toczył się w Warszawie.
2. Tytuł odnosi się do stylu życia arystokratki - Izabeli Łęckiej. Kobieta żyła na wysokim poziomie, była przyzwyczajona do luksusów, ponieważ tak wychowywał ją ojciec i kuzynka Florentyna. Izabela nie umiała prawdziwie kochać, lubiła być podziwiana i adorowana przez mężczyzn. Świat i ludzi oceniała po wyglądzie i pozorach. Nie kierował się w życiu żadnymi głębszymi wartościami duchowymi. Podobnie jak ona żyły inne młode arystokratki, np. Ewelina Janocka. Można je nazwać "salonowymi" lalkami.
3. Tytuł odnosi się do życia człowieka. Takie refleksje w powieści snuje subiekt - Ignacy Rzecki. Postrzega świat jako teatr, a ludzi jako lalki - zabawki. Człowiekowi tylko wydaje się, że ma wpływ na przebieg zdarzeń, a tak naprawdę rządzi nim "siła wyższa".
Rzecki snuje te rozważania podczas przygotowywania wystawy sklepowej, kiedy nakręca zabawki. Pojawia się tu motyw "theatrum mundi", czyli "życie - teatrem".

Zadanie domowe (gramatyka)
z zielonej książki
str. 34, zad. 154,155
str.46, zad. 203
str.43, zad. 194

HISTORIA
TEMAT: SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI Z TRZECH TEMATÓW LEKCJI.
KAZIMIERZ PUŁASKI I TADEUSZ KOŚCIUSZKO BOHATEROWIE DWÓCH NARODÓW- PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIE MATURALNE.

https://www.youtube.com/watch?v=fjnfYA5IQb8&t=424s